ترویج فرهنگ عاشورایی به بهانه تجلیل از پیرغلامان حسینی

هادی ابراهیمی کیاپی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه و مدیرکل صدا و سیمای مازندران به بهانه ابتکار سازمان صدا و سیما در برگزاری اجلاس بین المللی تجلیل از پیرغلامان و خادمان حسینی در زیباکنار در یادداشتی نوشت:  یکی از زیباترین پردازش‌ها به نهضت عاشورای حسینی، خارج کردن واقعه عاشورا از قفس تنگ زمان و مکان و جاری کردن فرهنگ عاشورایی در متن تمامی جوامع بشری و استمراربخشی آن به همه زمان‌ها و مکان‌ها از عاشورا تا قیام قیامت است.

اینکه فرهنگ عاشورا در پیدایش انقلاب اسلامی، در دفاع مقدس، در دفاع از حرم، در دفاع از ارزشها، در جبهه مقاومت اسلامی و در راه آزادی قدس شریف ایفاگر نقش بی بدیل در ایجاد انگیزه، شهادت طلبی و عزت و سربلندی است، دقیقا ناشی از فهم درست عبارت کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا است و تجلیل از پیرغلامان در ایام ربیع الاول نیز تداعی همین معناست که ما چه در محرم و صفر و چه در سایر ماهها، زیست عاشورایی داشته و به هر بهانه‌ای عاشورامنشی خویش را به تجلی در می‌آوریم.

تجلیل از پیرغلامان حسینی مشخصا دو وجه بارز دارد
الف- تجلیل از خادمان و فعالان حسینیه‌ها و محافلی که بنام عزای حسینی برپا می‌شود
 ب-ترویج تفکر و نهضتی که متقی‌ترین انسان‌ها مفتخر به خدمتگذاری در آن محافل هستند

فرهنگ بزرگداشت انسان‌های بزرگ و پرهیز از تخریب و تحقیر بزرگان، بطور همزمان هم از آموزه‌های مؤکد فرهنگ دینی و هم فرهنگ ملی ما است و سعدی چه زیبا گفته که ” بزرگش نخوانند اهل خرد که نام بزرگان به زشتی برد”

ما نه تنها از تخریب و حتی بی اعتنایی به بزرگان جامعه نفی شده ایم، بلکه موظف به بزرگداشت انسان‌های خدوم، فکور و تأثیرگذار هستیم، خصوصا پیرغلامان حسینی که خود را مفتخر به نوکری ارباب خویش امام حسین (ع) می‌دانند، در تطهیر جامعه و تنویر افکار و نیز در تفسیر قیام حسینی، تأثیر بسیار زیادی داشته و در امر هدایت گری نسل‌های تازه که در جستجوی الگو، اسطوره و اسوه‌های حسنه برای پیمایش مسیر‌های سخت و صعب العبور زندگی معناگرای خویش هستند ایفاگر ظریف‌ترین نقش‌ها و معرف لطیف‌ترین شاخص‌ها بوده و در مقدمه سازی برای پیوند‌های مقدس، حرف اول را می‌زنند.

پیرغلامان حسینی که امروز با مو‌های سپید در حسینیه ها، مهدیه ها، زینبیه ها، هیئت‌ها در صدر می‌نشینند، روز و روزگاری از کودکی و نوجوانی، جامه خدمت اهل بیت به تن داشته و در قالب فعالیت‌های متنوعی مانند نظافت و غبارروبی، کفشداری، چایخانه، نوحه خوانی، دو دمه خوانی، میانداری، علم گردانی، گلاب افشانی، خوش آمدگویی، تکریم و میهمان نوازی، برنامه ریزی، دعوت و نوبت گیری از واعظان و مداحان و شعرخوانان و مجریان و تعزیه گردان‌ها و ده‌ها جلوه دیگر، رونق بخش محافل حسینی و صفابخش معنوی عزادران بوده اند و تجلیلی که در این سن و سال از این عزیزان آنهم به ابتکار رسانه ملی انجام می‌گیرد، کمترین کاری است که برای آنان انجام می‌شود.

بر کسی پوشیده نیست که این پیرغلامان، با خدای حسین (ع) معامله کرده و اجر واقعی خود را در عالمی دیگر مطالبه می‌کنندو زبان حال و زبان قال پیرغلامان حسینی و پیشکسوتان حسینیه‌ها و هیئت‌ها و موکب ها، همین شعر معروف است.
این حسین کیست که عالم همه دیوانه اوست                          این چه شمعی است که جان‌ها همه پروانه اوست،

اما نکته‌ای که ذکرش را بر خود واجب می‌دانم این است که در نظام اداره محافل حسینی، اخلاص و یکدلی موج می‌زند و به همین خاطر انتظارات همه عزاداران و حتی تماشاگران عزاداری‌های خیابانی حسینیه‌ها و هیئت‌ها و موکب‌ها از بانیان، متصدیان و فعالان بخصوص پیرغلامان این است که در نهایت اخلاص پای کار آمده و بجای میدان داری، به معنای واقعی کلمه میاندار باشند و در اصل زمینه ساز تلفیق شور و شعور بوده و مقدمات فهم و انس بیشتر عزاداران را با نهضت عاشورا فراهم کرده و در حسینی شدن و زینبی شدن جامعه ایفاگر نقش کاتالیزور باشند که هم سرعت، هم کیفیت و هم دقت در این کار را اعتلاء ببخشند.

 مراسم تجلیل از پیرغلامان، فرصت سازی دیگری برای افزایش توجه و تمرکز جامعه به نهضت حسینی و نیز کمک رسانه‌ای به تعمق بیشتر و یا همان ژرف نگری در اعماق اقیانوس عاشورا است که باید مروارید‌های پنهان دُرهای درخشان عاشورا را به عنوان شاخص‌های هدایت جامعه کشف کرد.

در فراز پایانی باید به ویژگی‌های جدید اجلاس پیرغلامان حسینی در زیباکنار گیلان اشاره کنم که برای اولین بار اتفاق افتاد که یکی از آن‌ها حضور بانوان خادم و پیرغلامان بانوست که واقعا با توجه به نقش محوری مادران در حسینی شدن و زینبی شدن فرزندان و مادرانه‌های پیرغلامان بانو، اقدامی بسیار ارزشمند است و دومین ویژگی مربوط به دعوت سازمان یافته از پیرغلامان حسینیه‌های جهان اسلام بود که با هدف گیری نقش کلیدی عاشورا و عاشورایی ها، این حضور را باید به فال نیک گرفت و از لازمه‌های ام القرای جهان اسلام در این زمان دانست.

در پایان تأکید می‌کنم که دعوت از پیرغلامان باید به تدوین و انتشار تجربه‌های آنان مزین گردد تا عملا نسل جدید بانیان حسینیه ها، ضمن بهره برداری بهینه از ابن مجموعه تجربیات، بر خلاقیت‌ها و نوآوری هایشان بیافزایند.