نگاهی گذرا به پیشینه اصفهانی محله ساری

به گزارش پیک شهر، این محله که به اصفهانیها منسوب است و امروزه نیز به همین نام شهرت دارد، از محلات مرکزی و قدیمی شهر ساری به حساب می آید که از شمال به خیابان قارن از جنوب به خیابان فرهنگ از مشرق به محله ی مختار و از مغرب به محله ی قلیج لو محله منتهی می شود.

هم زمان با حکومت مرعشیان در مازندران و ساری آقا رستم روز افزون، فرمانده ی کل سپاه مرعشیان در ساری حکومت میکرد که با طرفدارانش به «روزافزونیه» شهرت داشتند؛ روز افزونیه که سپهسالاران مرعشیان بودند سر به شورش زدند و در درگیری با میر عبدالله مرعشی وفات (۹۶۸ هـ ق) یکی از حکام وقت که در ساری زندگی می کرد.

ضمن شکست دادن و کشتن وی در اواسط نیمه ی دوم قرن دهم هجری قمری حاکم ساری شدند. در این زمان بود که دولت صفویه با پادشاهی شاه اسماعیل روی کار آمد شاه اسماعیل از رستم روز افزون خواست که از وی تبعیت کند اما ایشان تابع شاه اسماعیل نشد و از عبید الله خان شیبک ازبک تبعیت نمود و در پاسخ اطاعت شاه اسماعیل میگفت: «دست من و دامان شیبک خان یعنی من به تو و قدرت تو نیاز ندارم و از شیبک خان تبعیت میکنم شاه اسماعیل شیبک را کشت و دستش را قطع نمود و آن را نزد رستم فرستاد و گفت حال که دست تو به دامان شیبک نمی رسد من دست او را در دامان تو گذاشتم رستم وقتی دست قطع شده ی شیبک را در دامان خود دید. سکته کرد و مرد بدین ترتیب روزافزونیه به وسیله ی شاه اسماعیل سرنگون شده و مازندران یک پارچه تحت سلطه ی سلسله ی صفویه درآمد.

شاهان صفوی یکی پس از دیگری در ساری حکومت کردند تا این که نوبت به شاه طهماسب رسید ایشان دختر میر عبدالله مرعشی فخر النساء بیگم را به عقد پسرش سلطان محمد میرزا یا سلطان محمد خدا بنده در آورد نتیجه ی این ازدواج تولد فرزندی بود عباس نام که بعدها تحت عنوان شاه عباس در ایران حکومت نمود.

شاه عباس صفوی پس از به سلطنت رسیدن به این اعتبار که مادرش فخر النساء بیگم دختر میر عبدالله مرعشی – ساروی و از دودمان مرعشیان بود و همه ی فامیل های مادرش از جمله داییهای او در ساری و اطراف آن اقامت داشتند به ساری آمد و به دنبال ایشان، برخی از اصفهانیها که در تهران و قزوین زندگی می کردند، به ساری آمدند و در محله ای که به نام آنان اصفهانی) نامگذاری شد و تا به امروز نیز به همین نام شهرت دارد، سکونت اختیار نمودند.

اصفهانی ها که تعدادشان زیاد بود غالباً از افراد متمول و صاحب نام و از همراهان شاهان صفوی بودند آنان پس از سکونت در این محله اقدام به احداث تکیه ای نموده که به همین نام تکیه اصفهانی شهرت دارد بنابراین میتوان به طور قطع گفت که شکل گیری اصفهانی محله از زمان سلطنت شاه عباس بزرگ صفوی (۱۰۳۸ – ۹۹۶ ه.ق) و به بعد می باشد.

ناگفته نماند که با حضور شاه عباس صفوی در ساری توجه به این منطقه زیاد شد. به طوری که در این دوره شاهد اقدامات پسندیده ای در این شهر کهن هستیم؛ توسعه ی فرح آباد ساخت شهر اشرف البلاد (بهشهر فعلی ساخت جاده و شاهراه بزرگ فرح آباد اصفهان، تبدیل فرضه ی طاهونه یا بندر طاهونه به فرح آباد از جمله مهم ترین اقدامات شاه عباس در منطقه از جمله ساری است که نباید آنها را از یاد برد.

در پایان یادآور می شود که فخر النساء بیگم مادر شاه عباس بزرگ وقتی ملکه ی صفوی شد، آن چنان قدرتی پیدا کرد که مورد غضب امرای قزل باش قرار گرفت و توسط آنان در قزوین کشته شد و یکی از دلایل ایجاد سپاه شاهسون به جای غزل باش در زمان شاه عباس کینه ی شاه از قاتلین مادرش بود.